Εννέα είδη έχουν έρθει μέσω Βουλγαρίας και κάποια από αυτά είναι κίνδυνος για τον αυτόχθονα πληθυσμό.Ούτε ένα ούτε δύο, αλλά εννέα εισαγόμενα είδη μπήκαν από τη Βουλγαρία στον ποταμό Νέστο, κάποια από αυτά μάλιστα είναι πολύ επικίνδυνα για τον αυτόχθονα πληθυσμό. Ανάμεσά τους το ηλιόψαρο, που ζει στις εκβολές του ποταμού και τρέφεται με τα αβγά άλλων ψαριών εμποδίζοντας την ανάπτυξή τους, αλλά και η ψευδορασμπόρα, ένα είδος που έχει προέλευση την... Απω Ανατολή κι έχει εισαχθεί άγνωστο για ποιο λόγο στα οικοσυστήματα των Βαλκανίων με καταστροφικές συνέπειες, αφού έχει εύκολη προσαρμοστικότητα και διώχνει τα άλλα ψάρια.
Ελληνες και Βούλγαροι ιχθυολόγοι «χαρτογράφησαν» την ιχθυοπανίδα του Νέστου κι ο Ατλας θα κυκλοφορήσει σύντομα σε τρεις γλώσσες, ελληνικά, αγγλικά και βουλγαρικά. Ο κατάλογος θα περιέχει όλα τα είδη της ιχθυοπανίδας κατά μήκος του ποταμού Νέστου από τις πηγές έως τις εκβολές του.
«Κάποια από τα είδη των ψαριών που έχουν έρθει στο ελληνικό τμήμα ως ξενικά έχουν αρνητικές επιπτώσεις στους αυτόχθονες ιχθυοπληθυσμούς, αφού αυξάνουν τον ανταγωνισμό για τα ενδιαιτήματα κατά την αναζήτηση τροφής. Ο κίνδυνος εισαγωγής νέων ξενικών ειδών, αλλά και η μεταφορά τους σε γειτονικά συστήματα, όπως αυτό της Βιστωνίδας μέσω της άρδευσης, είναι μεγάλος, με άγνωστες συνέπειες στην οικολογική ισορροπία του συστήματος», είπε στο «Εθνος» ο συντονιστής του έργου καταγραφής από την ελληνική πλευρά, βιολόγος αναπληρωτής ερευνητής του Ινστιτούτου Αλιευτικής Ερευνας, Μάνος Κουτράκης.
Ο Ατλας της ιχθυοπανίδας άρχισε να γράφεται το 2006 και ολοκληρώθηκε πριν από μερικές μέρες. Το έργο εντάσσεται στο ερευνητικό πρόγραμμα «Δράσεις Διαχείρισης, Προστασίας και Ανάδειξης Ιχθυοπανίδας Ποταμού Νέστου», στο πλαίσιο του INTERREG ΙΙΙ και χρηματοδοτήθηκε από αυτό.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, στο υδάτινο οικοσύστημά του (ποταμός, περίπου 50 παραπόταμοι, φραγμαλίμνες, λιμνοθάλασσες) έχουν βρεθεί συνολικά 37 είδη της ιχθυοπανίδας, εκ των οποίων τα 17 διαβιούν στο σύστημα των εκβολών του ποταμού. Από τα είδη που ζουν στο ποτάμι, στους παραπόταμους και στις λιμνοθάλασσες τα 9 είδη είναι εισαγόμενα από τη Βουλγαρία, ενώ τα περισσότερα αυτόχθονα είδη ανήκουν στην οικογένεια των κυπρινοειδών.
Στα τρεχούμενα νερά (ποτάμι και παραπόταμοι) κυριαρχούν το τυλινάρι και η μπριάνα, ενώ στις φραγμαλίμνες κυριαρχούν το τσιρώνι και η πέρκα. Μάλιστα η πέρκα δεν υπήρχε στο οικοσύστημα πριν από την κατασκευή των φραγμάτων της ΔΕΗ στον Θησαυρό και στην Πλατανόβρυση Δράμας και θεωρείται πως μεταφέρθηκε εκεί από άλλα ποτάμια ή λίμνες της ευρύτερης περιοχής, μάλλον από τη βουλγαρική πλευρά. Στα κανάλια απορροής της εκβολικής περιοχής του Νέστου έχουν βρεθεί το χέλι και το μικροσίρκο, ενώ το ποτάμι αποτελεί τον... παράδεισο της άγριας πέστροφας.
Από τα πιο περίεργα είδη -ένα από τα 9 που θεωρούνται εισαγόμενα- είναι και το κουνουπόψαρο, ένα ψάρι που έλκει την καταγωγή του από την Κεντρική Αμερική και χρησιμοποιείται για τη βιολογική καταπολέμηση των κουνουπιών.
Οσο για τα αυτόχθονα είδη ψαριών που βρίσκονται στον Νέστο, ανάμεσά τους συναντάται η άγρια πέστροφα που για τους επιστήμονες χρήζει αυστηρής προστασίας, καθώς οι πληθυσμοί της δέχονται πίεση από την παράνομη αλιεία και την υποβάθμιση των οικοτόπων της. Η άγρια πέστροφα είναι ένα ενδημικό είδος προστατευόμενο από την Κόκκινη Βίβλο και απειλείται άμεσα από την αμερικανική πέστροφα που έχει εισαχθεί από τη γειτονική Βουλγαρία.
Η θρακοβελονίτσα είναι ένα άλλο από τα αυτόχθονα είδη, που όπως και η μουρμουρίτσα τρέφεται με φυτά και προνύμφες εντόμων. Το τσιρονάκι, το πετροχείλι και η σαλιάρα είναι είδη μικρά σε μέγεθος που συναντώνται σε διάφορα σημεία του ποταμού και αποτελούν εύγεστους μεζέδες.
Το ενδιαφέρον των επιστημόνων προσελκύει η σαρδελομάνα, ένα είδος που μεταναστεύει από τη θάλασσα σε περιοχές των ποταμών για να αναπαραχθεί. Η παρουσία της στον Νέστο δεν έχει επιβεβαιωθεί, θεωρείται όμως δεδομένο ότι υπάρχει εκεί, καθώς έχει εντοπιστεί σε όλα τα ποτάμια οικοσυστήματα της Μεσογείου.
«Η κατασκευή των δύο υδροηλεκτρικών φραγμάτων στην Πλατανόβρυση και στον Θησαυρό Δράμας στο τέλος της δεκαετίας του 90 δημιούργησε τις δύο ομώνυμες φραγμαλίμνες και ως εκ τούτου μια σημαντική περιβαλλοντική αλλαγή στο ποτάμι και στους οργανισμούς που ζουν σε αυτό, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του Νέστου στην Ελλάδα μετατράπηκε από ποτάμιο σε λιμναίο», μας είπε ο κ. Κουτράκης.
Προκειμένου να προστατευτούν οι πληθυσμοί των ψαριών, οι επιστήμονες από Ελλάδα και Βουλγαρία προτείνουν στις Αρχές των δύο χωρών να περιοριστεί η ρύπανση με τη διαρκή παρακολούθηση της ποιότητας των νερών, αλλά και γενικότερα του υδρολογικού καθεστώτος. Κατά μήκος του ποταμού θα μπορούσαν επίσης να κατασκευαστούν μικρά, πλωτά φράγματα ή συστήματα πλεγμάτων, τα οποία θα συγκέντρωναν τα απορρίμματα χωρίς να εμποδίζουν τη διέλευση των ψαριών.
Ελληνες και Βούλγαροι ιχθυολόγοι «χαρτογράφησαν» την ιχθυοπανίδα του Νέστου κι ο Ατλας θα κυκλοφορήσει σύντομα σε τρεις γλώσσες, ελληνικά, αγγλικά και βουλγαρικά. Ο κατάλογος θα περιέχει όλα τα είδη της ιχθυοπανίδας κατά μήκος του ποταμού Νέστου από τις πηγές έως τις εκβολές του.
«Κάποια από τα είδη των ψαριών που έχουν έρθει στο ελληνικό τμήμα ως ξενικά έχουν αρνητικές επιπτώσεις στους αυτόχθονες ιχθυοπληθυσμούς, αφού αυξάνουν τον ανταγωνισμό για τα ενδιαιτήματα κατά την αναζήτηση τροφής. Ο κίνδυνος εισαγωγής νέων ξενικών ειδών, αλλά και η μεταφορά τους σε γειτονικά συστήματα, όπως αυτό της Βιστωνίδας μέσω της άρδευσης, είναι μεγάλος, με άγνωστες συνέπειες στην οικολογική ισορροπία του συστήματος», είπε στο «Εθνος» ο συντονιστής του έργου καταγραφής από την ελληνική πλευρά, βιολόγος αναπληρωτής ερευνητής του Ινστιτούτου Αλιευτικής Ερευνας, Μάνος Κουτράκης.
Ο Ατλας της ιχθυοπανίδας άρχισε να γράφεται το 2006 και ολοκληρώθηκε πριν από μερικές μέρες. Το έργο εντάσσεται στο ερευνητικό πρόγραμμα «Δράσεις Διαχείρισης, Προστασίας και Ανάδειξης Ιχθυοπανίδας Ποταμού Νέστου», στο πλαίσιο του INTERREG ΙΙΙ και χρηματοδοτήθηκε από αυτό.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, στο υδάτινο οικοσύστημά του (ποταμός, περίπου 50 παραπόταμοι, φραγμαλίμνες, λιμνοθάλασσες) έχουν βρεθεί συνολικά 37 είδη της ιχθυοπανίδας, εκ των οποίων τα 17 διαβιούν στο σύστημα των εκβολών του ποταμού. Από τα είδη που ζουν στο ποτάμι, στους παραπόταμους και στις λιμνοθάλασσες τα 9 είδη είναι εισαγόμενα από τη Βουλγαρία, ενώ τα περισσότερα αυτόχθονα είδη ανήκουν στην οικογένεια των κυπρινοειδών.
Στα τρεχούμενα νερά (ποτάμι και παραπόταμοι) κυριαρχούν το τυλινάρι και η μπριάνα, ενώ στις φραγμαλίμνες κυριαρχούν το τσιρώνι και η πέρκα. Μάλιστα η πέρκα δεν υπήρχε στο οικοσύστημα πριν από την κατασκευή των φραγμάτων της ΔΕΗ στον Θησαυρό και στην Πλατανόβρυση Δράμας και θεωρείται πως μεταφέρθηκε εκεί από άλλα ποτάμια ή λίμνες της ευρύτερης περιοχής, μάλλον από τη βουλγαρική πλευρά. Στα κανάλια απορροής της εκβολικής περιοχής του Νέστου έχουν βρεθεί το χέλι και το μικροσίρκο, ενώ το ποτάμι αποτελεί τον... παράδεισο της άγριας πέστροφας.
Από τα πιο περίεργα είδη -ένα από τα 9 που θεωρούνται εισαγόμενα- είναι και το κουνουπόψαρο, ένα ψάρι που έλκει την καταγωγή του από την Κεντρική Αμερική και χρησιμοποιείται για τη βιολογική καταπολέμηση των κουνουπιών.
Οσο για τα αυτόχθονα είδη ψαριών που βρίσκονται στον Νέστο, ανάμεσά τους συναντάται η άγρια πέστροφα που για τους επιστήμονες χρήζει αυστηρής προστασίας, καθώς οι πληθυσμοί της δέχονται πίεση από την παράνομη αλιεία και την υποβάθμιση των οικοτόπων της. Η άγρια πέστροφα είναι ένα ενδημικό είδος προστατευόμενο από την Κόκκινη Βίβλο και απειλείται άμεσα από την αμερικανική πέστροφα που έχει εισαχθεί από τη γειτονική Βουλγαρία.
Η θρακοβελονίτσα είναι ένα άλλο από τα αυτόχθονα είδη, που όπως και η μουρμουρίτσα τρέφεται με φυτά και προνύμφες εντόμων. Το τσιρονάκι, το πετροχείλι και η σαλιάρα είναι είδη μικρά σε μέγεθος που συναντώνται σε διάφορα σημεία του ποταμού και αποτελούν εύγεστους μεζέδες.
Το ενδιαφέρον των επιστημόνων προσελκύει η σαρδελομάνα, ένα είδος που μεταναστεύει από τη θάλασσα σε περιοχές των ποταμών για να αναπαραχθεί. Η παρουσία της στον Νέστο δεν έχει επιβεβαιωθεί, θεωρείται όμως δεδομένο ότι υπάρχει εκεί, καθώς έχει εντοπιστεί σε όλα τα ποτάμια οικοσυστήματα της Μεσογείου.
«Η κατασκευή των δύο υδροηλεκτρικών φραγμάτων στην Πλατανόβρυση και στον Θησαυρό Δράμας στο τέλος της δεκαετίας του 90 δημιούργησε τις δύο ομώνυμες φραγμαλίμνες και ως εκ τούτου μια σημαντική περιβαλλοντική αλλαγή στο ποτάμι και στους οργανισμούς που ζουν σε αυτό, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του Νέστου στην Ελλάδα μετατράπηκε από ποτάμιο σε λιμναίο», μας είπε ο κ. Κουτράκης.
Προκειμένου να προστατευτούν οι πληθυσμοί των ψαριών, οι επιστήμονες από Ελλάδα και Βουλγαρία προτείνουν στις Αρχές των δύο χωρών να περιοριστεί η ρύπανση με τη διαρκή παρακολούθηση της ποιότητας των νερών, αλλά και γενικότερα του υδρολογικού καθεστώτος. Κατά μήκος του ποταμού θα μπορούσαν επίσης να κατασκευαστούν μικρά, πλωτά φράγματα ή συστήματα πλεγμάτων, τα οποία θα συγκέντρωναν τα απορρίμματα χωρίς να εμποδίζουν τη διέλευση των ψαριών.
Ψευδορασμπόρα
Κουνουπόψαρο
ΗλιόψαροΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΥ
Ο Νέστος πηγάζει από το όρος Ρίλα της Βουλγαρίας και χύνεται στο Θρακικό πέλαγος απέναντι από τη Θάσο. Είναι από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ελλάδας, στην οποία έχει μήκος 130 χλμ. από τα 234 χλμ. συνολικά.
Εχει περίπου 50 παραπόταμους, από τους οποίους ο Δεσπότης πηγάζει από τη Βουλγαρία, είναι ο μεγαλύτερος και ενώνεται με την κύρια κοίτη του Νέστου, εντός του ελληνικού εδάφους, ενώ άλλοι μεγάλοι παραπόταμοί του είναι το Αρκουδόρεμα, το Διαβολόρεμα, το Μουσδάρεμα κ.ά. Στις παραποτάμιες περιοχές απαντώνται μερικά από τα σπανιότερα θηλαστικά της χώρας, όπως η βίδρα, ενώ ιδιαίτερα σημαντική είναι η ορνιθοπανίδα που περιλαμβάνει 250 είδη πουλιών, πολλά από τα οποία είναι σπάνια ή απειλούνται με εξαφάνιση.
Εχει περίπου 50 παραπόταμους, από τους οποίους ο Δεσπότης πηγάζει από τη Βουλγαρία, είναι ο μεγαλύτερος και ενώνεται με την κύρια κοίτη του Νέστου, εντός του ελληνικού εδάφους, ενώ άλλοι μεγάλοι παραπόταμοί του είναι το Αρκουδόρεμα, το Διαβολόρεμα, το Μουσδάρεμα κ.ά. Στις παραποτάμιες περιοχές απαντώνται μερικά από τα σπανιότερα θηλαστικά της χώρας, όπως η βίδρα, ενώ ιδιαίτερα σημαντική είναι η ορνιθοπανίδα που περιλαμβάνει 250 είδη πουλιών, πολλά από τα οποία είναι σπάνια ή απειλούνται με εξαφάνιση.
Πηγή: Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου